Weetjes

De vraag die ons veruit het vaakst gesteld wordt. Wat is nu het beste moment voor het snoeien van een boom? En vaak daaraan gekoppeld: wat is dan de slechtste tijd? Het antwoord is eigenlijk vrij simpel. En ook makkelijk zelf te beredeneren, ondanks alle tegenstrijdige berichten die op internet te vinden zijn.

Het beste moment voor snoei is voor vrijwel alle bomen de (na)zomer, dat wil zeggen de maanden juli/augustus/september. Om dit te kunnen begrijpen zullen we iets meer vertellen over de fysiologie van de boom. Wanneer een boom gesnoeid wordt, ontstaan er snoeiwonden. Het grootste risico van snoeiwonden is schimmelbesmetting en eventueel later ook schimmelinfectie. Een schimmelinfectie heeft niet zelden grote gevolgen. Denk aan achteruitlopende conditie en het ontstaan van houtrot (met stabiliteitsproblemen tot gevolg). Een boom heeft gelukkig afweersystemen. Drie welteverstaan: wondoxydatie (chemische reactie die ontstaat door binnenzuigen van O2), wondafgrendeling (CODIT I en II, Compartimentalisation Of Decay In Trees) en wondovergroeiing (o.b.v. callusvorming). Wondoxydatie vind het gehele jaar plaats. Het is een zogenaamd passief proces. Wondafgrendeling en wondovergroeiing zijn dat niet. Het zijn actieve processen die enkel plaatsvinden in het actieve groeiseizoen. Daarnaast zijn het processen die de boom bijzonder veel energie kosten. In de nazomer is dit proces nog actief en heeft de boom bovendien al de nodige energiereserve in het hout opgeslagen. Kortom, voor de reactie op snoeiwonden de meest optimale periode! Er worden vaak tegenargumenten genoemd. De boom zit op dat moment vol in blad, waardoor je minder goed zicht hebt op ‘de vorm’. Daarnaast moet er door het vele blad meer snoeiafval afgevoerd worden. Vanuit het belang van de boom gezien, en daar gaat het ons inziens uiteindelijk om, wegen deze argumenten niet op tegen de noodzakelijke natuurlijke afweerprocessen!  

En wat is dan het slechtste moment voor snoei? Na onze uiteenzetting hierboven ook weinig ingewikkeld. Dat is namelijk het najaar (herfst). En wel om drie redenen. De boom is niet meer actief (is in rust en werpt blad af), dus m.u.v. wondoxydatie vindt er geen wondafgrendeling meer plaats. Het is tevens het moment dat het meest ‘veraf gelegen’ is van het nieuwe groeiseizoen. Hoe langer geen wondafgrendeling, hoe meer afsterving van het cambium aan de wondgrenzen. In het nieuwe groeiseizoen komen daardoor (afsterving cambium) de twee actieve afweersystemen slechts beperkt op gang. De derde reden is gelegen in de herfst zelf: vallend blad, mooie herfstkleuren, mooie spinnewebben maar ook…..zwammen! En dus schimmels (zwammen zijn slechts vruchtlichamen). Waar de boom dus in rust is, zijn de schimmels dat beslist nog niet. 

Kan er de rest van het jaar dan niet gesnoeid worden? Zeker wel, maar boomspecifiek moet er met diverse factoren rekening gehouden worden. Derhalve, zoals eerder vermeld, boomverzorging is een vak en dient aan een deskundige overgelaten te worden!

Bron:

-Stadsbomen Vademecum, deel 3b, Boomverzorging en groeiplaatsverbetering.

Ja, dat is toegestaan. Wel dient de Wet natuurbescherming nageleefd te worden. Dat geldt overigens het gehele jaar, en niet alleen in het broedseizoen! 
Het broedseizoen is feitelijk een periode waarin je bij ruimtelijke ingrepen sneller c.q. vaker tegen verbodsbepalingen uit de wet aan loopt. 

De Wet natuurbescherming is sinds 1 januari 2017 van kracht. Het is een wet waarin drie oude wetten zijn samengevoegd, te weten: 
-de Natuurbeschermingswet 1998. Deze wet regelde de bescherming van natuurgebieden in Nederland.
-de Flora- en faunawet. Deze wet beschermde in het wild voorkomende diersoorten en plantensoorten.
-de Boswet. Deze wet beschermde de Nederlandse bossen.

De Wet natuurbescherming ziet minimaal toe op de ‘algemene zorgplicht’.  Zorgplicht: een ieder dient voldoende zorg in acht te nemen voor de in het wild levende dieren en planten, alsmede voor hun directe leefomgeving. Overtreding van de zorgplicht is niet strafbaar gesteld. De zorgplicht kan wel door toepassing van bestuursdwang worden gehandhaafd.

In de praktijk (soortenbescherming bij ruimtelijke ingrepen) komen de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming pas aan de orde zodra er sprake is van beschermde soorten. De aanwezigheid/nabijheid van beschermde soorten geldt dan zowel voor het uitvoeringsgebied zelf als voor het direct omliggende invloedsgebied. Indien er geen verbodsbepalingen worden overtreden is er niets aan de hand. Een ieder mag dan werkzaamheden aan/in een boom uitvoeren. 
Worden er echter WEL verbodsbepalingen overtreden, dient er ofwel een vrijstelling te zijn ofwel een door de provincie afgegeven ontheffing!

Bomenservice Zuid beschikt over een gecertificeerde vrijstelling op basis van de ‘VHG-gedragscode Flora- en faunawet bestendig beheer en onderhoud groenvoorzieningen’. Deze gedragscode ziet toe op zorgvuldig handelen. De betreffende vrijstelling is derhalve géén vrijbrief!

Bronnen (links):

–Wet natuurbescherming

–Pagina rijksoverheid

–Brochure Soortenbescherming bij ruimtelijke ingrepen (Ministerie van Economische Zaken)

Feitelijk is er in Nederland sprake van een algemeen verbod tot vellen/kappen, en moet er in beginsel voor elke boom een omgevingsvergunning (officieel ‘omgevingsvergunning voor het vellen van houtopstand’) aangevraagd worden. De laatste jaren echter, wordt er door veel gemeenten soepeler mee omgegaan. De vergunningsplicht beperkt zich nu vaak tot een lijst van beschermde bomen of tot bomen met bijvoorbeeld een bepaalde diameter. 
Het komt overigens ook voor dat een boom niet vergunningsplichtig is, maar wel meldingsplichtig!
Vrijwel elke gemeente in Nederland heeft hierover regels opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). En deze regels verschillen dus van gemeente tot gemeente!

Wil je nu een boom kappen, doe dan minimaal een vergunningscheck: Vergunningscheck particulieren